کپسول‌های آتش‌نشانی از جمله رایج‌ترین، کاربردی‌ترین و بهترین سیستم‌های اطفا حریق برای آتش‌سوزی‌های کوچک هستند و انواع مختلفی همچون کپسول آتش‌نشانی CO2، کپسول آتش‌نشانی آبی (آب و گاز)، کپسول آتش‌نشانی فوم، کپسول آتش‌نشانی پودری (پودر و گاز) و کپسول آتش‌نشانی بیوورسال دارند و هر کدام می‌توانند به واسطه ویژگی‌ها و مشخصاتی که دارند برای کلاس‌های آتش‌سوزی مختلفی مورد استفاده قرار بگیرند. کپسول‌های آتش‌نشانی پودری و CO2 بیشتر از سایر کپسول‌ها استفاده می‌شوند و می‌توانند برای آتش‌سوزی‌های مختلفی استفاده شوند. این کپسول‌ها اگرچه شباهت‌های زیادی دارند اما می‌توانند تفاوت‌های متعددی نیز داشته باشند. در ادامه مطلب به بررسی تفاوت کپسول آتش‌نشانی پودری و co2 پرداخته خواهد شد.
کپسول آتش‌نشانی چیست؟
کپسول آتش‌نشانی یا سیلندر خاموش‌کننده یک مخزن قابل حمل است که حاوی یکی از انواع خاموش‌کننده‌های پودری، خاموش‌کننده‌های CO2، خاموش‌کننده‌های فوم، خاموش‌کننده های شیمیایی مرطوب یا خاموش‌کننده آب است و برای خاموش کردن آتش‌سوزی‌های کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کپسول‌ها می‌توانند در رنگ‌بندی‌های مختلفی وجود داشته باشند و از اجزای مختلفی همچون نازل یا پاشنده، برچسب مشخصات، سیلندر یا بدنه، فشارسنج یا مانومتر، دستگیره یا اهرم، ضامن یا پین و شیلنگ تخلیه تشکیل می‌شوند. در مقاله‌ای تحت عنوان سیستم اطفاء حریق گازی FM200 از سایت ماد ایمن پاسارگاد به بررسی کامل سیستم اطفاء حریق گازی FM200 ویژگی‌ها و کاربردهای آن پرداخته شده که اطلاعات دقیقی در اختیار افراد قرار می‌دهد.
کارایی کپسول‌های آتش‌نشانی
همان‌طور که گفته شد انواع مختلفی از کپسول‌های آتش‌نشانی وجود دارند که حاوی خاموش‌کننده‌های مختلفی هستند و هر کدام می‌توانند کاربردهای متعددی داشته باشند. در حقیقت کاربرد کپسول‌های آتش‌سوزی باید بر اساس نوع و کلاس آتش‌سوزی‌ها بررسی شود. به صورت کلی آتش‌سوزی‌ها در کلاس‌های مختلفی دسته‌بندی می‌شوند که به شرح زیر می‌باشند:
- آتش‌سوزی کلاس A که ناشی از مواد قابل احتراق از جمله کاغذ، پارچه، چوب و سایر مواد جامد قابل اشتعال است.
- آتش‌سوزی کلاس B که از مایعات قابل اشتعال مانند رنگ، سقز یا بنزین و … است.
- آتش‌سوزی کلاس C که در اثر گازهای قابل اشتعال از جمله متان، بوتان یا هیدروژن ایجاد می‌شود.
- آتش‌سوزی کلاس D که ناشی از فلزات قابل احتراق از جمله پتاسیم، آلومینیوم یا منیزیم خواهد بود.
- آتش‌سوزی کلاس F که در اثر روغن‌های پخت‌وپز ایجاد می‌شود
- آتش‌سوزی کلاس K که در اثر تجهیزات الکتریکی ایجاد می‌شود.
تفاوت کپسول آتش‌نشانی پودری و co2
هر کدام از انواع کپسول‌های آتش‌نشانی می‌توانند در کنار شباهت‌های متعددی که دارند از تفاوت‌های مختلفی نیز برخوردار باشند. در حقیقت این کپسول‌ها می‌توانند در نوع مواد خاموش‌کننده، کاربردها، رنگ و برچسب نشان، نحوه عملکرد، ممنوعیت‌های استفاده و … باهم متفاوت باشند. تفاوت کپسول آتش‌نشانی پودری و co2 با توجه به موارد گفته شده به شرح زیر است:
تفاوت از نظر کاربرد
کپسول‌های آتش‌نشانی CO2 برای خاموش کردن انواع مایعات قابل اشتعال، مانند رنگ و بنزین و همچنین آتش‌سوزی‌های الکتریکی مناسب است در حالی که کپسول‌های آتش‌نشانی پودری می‌توانند کاربردهای بیشتری در خاموش کردن انواع مواد آلی، مایعات قابل اشتعال، گازهای قابل اشتعال، آتش‌سوزی‌های تجهیزات الکتریکی و همچنین خاموش کردن آتش‌سوزی فلزات قابل اشتعال داشته باشند.
تفاوت از نظر ممنوعیت استفاده
هر کدام از کپسول‌های پودری و CO2 ویژگی‌های خاصی دارند و می‌توانند آتش‌سوزی‌های مختلف را خاموش کنند اما برای خاموش کردن تعدادی از آتش‌سوزی‌ها نیز مناسب نیستند و نباید مورد استفاده قرار بگیرند.
کپسول‌های آتش‌نشانی پودری را نباید برای خاموش کردن آتش‌سوزی روغن پخت‌وپز ، آتش‌سوزی شامل تجهیزات الکتریکی بیش از 1000 ولت و همچنین محیط‌ها و فضاهای بسته استفاده کرد. کپسول‌های آتش‌نشانی CO2 نیز برای خاموش کردن آتش‌سوزی‌هایی همچون آتش‌سوزی آشپزخانه، مواد قابل احتراق مانند کاغذ، چوب یا منسوجات و فلزات قابل اشتعال مناسب نیستند و نباید از آن استفاده کرد.
تفاوت از نظر برچسب
هر کدام از انواع کپسول‌های آتش‌نشانی دارای برچسب ویژه‌ای هستند و می‌توان از روی رنگ برچسب از کاربردهای آن آگاه شد. کپسول‌های پودری آتش‌نشانی دارای برچسب آبی رنگ است در حالی که کپسول آتش‌نشانی CO2 دارای برچسب سیاه رنگ است.
تفاوت از نظر نحوه عملکرد
یکی از مهم‌ترین و بارزترین تفاوت‌های کپسول‌های آتش‌نشانی نحوه عملکرد آن‌ها است. در حقیقت هرکدام از کپسول‌های آتش‌نشانی باید بتوانند یکی از اضلاع سه گانه مثلث آتش شامل اکسیژن، حرارت و سوخت را از چرخه حذف کنند تا آتش اطفا گردد.
کپسول آتش‌نشانی CO2 با حذف اکسیژن از مثلث آتش باعث خفگی آن می‌شود و از توسعه و گسترش آن جلوگیری می‌کند در حالی که کپسول آتش‌نشانی پودری با ایجاد سد و مانعی بین سوخت و منبع اکسیژن باعث خاموش شدن حریق می‌شود.
تفاوت از نظر محل استفاده
دیگر تفاوت کپسول آتش‌نشانی پودری و co2 محل استفاده از آن‌هاست. در حقیقت هر کدام از کپسول‌های گفته شده به واسطه ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و کاربردهایی که دارند می‌توانند در محیط‌ها و محل‌های مختلفی مورد استفاده قرار بگیرند. از جمله محل‌هایی که می‌توان از کپسول آتش‌نشانی پودری استفاده کرد می‌توان به پمپ‌بنزین‌ها، کارخانه‌های توزیع گاز مایع، محوطه‌های جوشکاری و برشکاری، محل انبار گازهای قابل اشتعال و … اشاره کرد در حالی که کپسول‌های آتش‌نشانی CO2 می‌توانند در محل نگهداری از تجهیزات الکتریکی، دفاتر اداری و تجاری، منازل مسکونی، اتاق‌های سرور، سایت‌های ساختمانی و … مورد استفاده قرار بگیرند. در مقاله دیگری از سایت ماد ایمن پاسارگاد تحت عنوان اگزاست فن مقاوم در برابر حریق اف ۳۰۰ به بررسی کاربردها، مزایا و قابلیت‌های اگزاست فن اف ۳۰۰ پرداخته شده که مطالعه آن خالی از لطف نیست.
جمع‌بندی نهایی
کپسول‌های آتش‌نشانی به عنوان یکی از کاربردی‌ترین تجهیزات اطفا حریق شناخته می‌شوند و انواع مختلفی از نظر نوع ماده خاموش‌کننده، سایز و ابعاد و … دارند. کپسول‌های آتش‌نشانی پودری و CO2 از رایج‌ترین و کاربردی‌ترین کپسول‌ها هستند که امروزه بسیار زیاد استفاده می‌شوند. از جمله مهم‌ترین تفاوت کپسول آتش‌نشانی پودری و co2 می‌توان به دامنه کاربردی، نحوه عملکرد در اطفا حریق، ممنوعیت‌های استفاده، رنگ و نوع برچسب و … اشاره کرد.