آتش‌سوزی در ماشین‌ها یکی از اتفاقات وحشتناک و پدیده‌های خطرناک است که ممکن است برای هر نوع ماشینی رخ بدهد و باعث بروز خسارت‌های مالی و جانی زیادی شود. هرچند که آتش سوزی خودرو می‌تواند بسیار خطرناک و ترسناک باشد و انسان باید همواره آمادگی مواجهه با مشکلات و وقایع ناخوشایند را داشته باشد، داشتن آگاهی از دلایل بروز حریق در خودرو و همچنین نحوه کنترل و اطفاء آن می‌تواند مانع از ایجاد خسارت شود. در ادامه مطلب به بررسی کامل دلایل آتش‌سوزی خودرو و راه‌های مواجهه با آن پرداخته می‌شود.
مهم‌ترین دلایل آتش سوزی خودرو
خیلی کم اتفاق می‌افتد که یک خودرو تنها بر اثر یک دلیل خاص دچار حریق شود و همواره عوامل و دلایل مختلفی باهم ترکیب شده و در نهایت باعث بروز آتش‌سوزی می‌شوند. زمانی که خطاهای انسانی، مشکلات مکانیکی و عوامل شیمیایی دست‌به‌دست هم بدهند می‌توانند یک موقعیت خطرناک ایجاد کرده و در نهایت منجر به آتش‌سوزی شوند. از جمله رایج‌ترین دلایل آتش سوزی خودرو و راهکارهای مقابله با آن می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
معیوب بودن سیستم برق ماشین
یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین دلایل آتش‌سوزی خودرو سواری و باری معیوب بودن سیستم برق آنها است. مشکلاتی مانند اتصالات نادرست، سیم‌های برقی قطع شده، تجهیزات الکتریکی معیوب و… از دلایلی هستند که سیستم برق ماشین را دچار اختلال کرده و باعث بروز حریق می‌شوند. مهم‌ترین راهکار برای این مشکل سرویس و نگهداری مناسب و تعمیر قطعات آسیب دیده در صورت نیاز خواهد بود که باید توسط افراد متخصص و تکنسین انجام شود.
نشتی داشتن سیستم سوخت
مشکل نشتی سوخت نیز از دیگر دلایلی است که می‌تواند باعث بروز آتش‌سوزی در ماشین شود. چنانچه سوخت ماشین از مخزن یا شلنگ‌ها نشتی داشته باشد و در محیط‌هایی همچون داخل ماشین، نزدیک به منابع حرارتی و … قرار بگیرد می‌تواند باعث آتش‌سوزی شود. برای جلوگیری از این مشکل لازم است که به صورت مستمر خطوط سوخت و مخزن ماشین را بررسی کرد و در صورت وجود نشتی سریع اقدام به تعمیر آن نمود. همچنین باید سوخت ماشین دور از منابع حرارتی نگهداری شود و از مواد قابل اشتعال در نزدیکی خودرو خودداری شود.
معیوب بودن سیستم ترمال
از دیگر دلایل آتش‌سوزی خودرو معیوب بودن سیستم‌های ترمال است. سیستم‌های ترمال به سیستم‌هایی همچون رادیاتور، خنک‌کننده و تهویه گفته می‌شوند و چنانچه هر کدام از این سیستم‌ها دچار مشکل و ایرادی باشند می‌تواند باعث بروز حریق در خودرو شود. برای جلوگیری از این خطرات نیز باید به صورت مستمر این سیستم‌ها سرویس شده و در صورت نیاز اقدام به تعمیر نمود.
تصادف و تصادم
در بسیاری از تصادفات مشاهده شده است که ماشین به راحتی دچار آتش‌سوزی یا انفجار می‌شود و دلیل آن نیز می‌تواند آسیب دیدن قسمت‌هایی از خودرو مانند سیستم سوخت‌رسانی، سیستم برقی، قطعات مکانیکی ماشین و … باشد. در صورتی که ماشین دچار تصادف یا تصادم می‌شود باید بلافاصله اقدام به تعمیر و ترمیم قسمت‌های آسیب دیده کرد و تعمیرات ماشین نیز باید توسط افراد متخصص و ماهر انجام شود. همچنین افراد باید همواره آمادگی مواجه با مشکلاتی مانند تصادف را داشته باشند و حتماً باید از کپسول‌های آتش‌نشانی در ماشین خود برخوردار باشند تا در صورت بروز آتش‌سوزی بلافاصله اقدام به اطفای آن نمایند.
تعمیرات ناقص و نامناسب
تمامی ماشین‌ها بعد از مدتی استفاده به تعمیر نیاز پیدا می‌کنند و بسیاری از قطعات آن نیز باید تعویض و جایگزین شود. چنانچه تعمیرکار در زمان تعمیر خودرو به درستی وظایف خود را انجام نداده و دچار اشتباه شود ممکن است باعث ایجاد نقص فنی در ماشین شده و در نهایت موجب آتش‌سوزی در آن شود. کسانی که اقدام به تعمیر ماشین خود می‌کنند باید ابتدا از سابقه، تبحر و مهارت تعمیر کار مطمئن شوند. در مقاله ای تحت عنوان سیستم اطفاء حریق گازی FM200 از سایت ماد ایمن پاسارگاد به بررسی کامل سیستم اطفاء حریق گازی FM200، ویژگی‌ها، مزایا و کاربردهای آن پرداخته شده و می‌تواند اطلاعات مفیدی در اختیار خواننده ها قرار بدهد.
داغ شدن بیش از حد موتور
هر وسیله‌ای می‌تواند ظرفیت و توان مشخصی داشته باشد و در صورتی که تحت فشار قرار بگیرد دچار آسیب و نقص می‌شود. زمانی که موتور ماشین بیشتر از حد استاندارد داغ شود و سیستم خنک کاری آن قادر به کاهش دما نباشد می‌تواند باعث بروز مشکلات متعددی در خودرو از جمله آتش‌سوزی شود. البته باید توجه داشت که داغ شدن موتور ماشین به تنهایی نمی‌تواند عامل اصلی حریق باشد و زمانی این افزایش دما خطرناک می‌شود که دمای مایعات درونی موتور نیز افزایش پیدا کند. برای جلوگیری از این مشکل حتماً باید علائم ماشین در زمان استفاده خصوصاً استفاده‌های طولانی مدت بررسی شود و در صورت نیاز به موتور ماشین استراحت داده و آن را خنک کرد.
طراحی نادرست و ناقص ماشین
از دیگر دلایل مهمی که در بسیاری از خودرو ها باعث بروز حریق و آتش‌سوزی می‌شود می‌توان به نوع طراحی آن اشاره کرد. گاهی بعضی از خودرو سازان در طراحی ماشین‌های خود دچار اشتباهاتی می‌شوند که می‌تواند خسارت‌های زیادی به بار بیاورد. هرچند که اشتباهات و نقص طراحی نیز نمی‌تواند به تنهایی عامل ایجاد آتش‌سوزی باشد اما قطعاً می‌تواند زمینه آن را فراهم کرده و پتانسیل آن را افزایش بدهد. البته بسیاری از خودرو سازان قبل از فراگیری شدن چنین مشکلاتی به آن پی برده و اقدام به برطرف نمودن آن می‌کنند. برای جلوگیری از وقوع چنین مشکلاتی نیز بهتر است که افراد قبل از خرید ماشین از هر لحاظ آن را کارشناسی نمایند.
سهل‌انگاری سرنشینان
در کنار تمام دلایل علمی و منطقی گفته شده برای بروز آتش‌سوزی می‌توان به سهل‌انگاری سرنشینان نیز اشاره کرد. در حقیقت بسیاری از آتش‌سوزی های ایجاد شده در خودروها بر اثر بی احتیاطی و سهل‌انگاری اتفاق می‌افتد. استعمال دخانیات و استفاده نادرست از سیگار، ترکیب سوخت های قابل اشتعال و گازهای قابل اشتعال در خودرو، استفاده نادرست از لوازم آرایشی، نگهداری مواد آتش‌زا در داخل ماشین و … از جمله مهم‌ترین مواردی هستند که می‌توانند باعث بروز حریق و خسارت‌های جبران‌ناپذیر در ماشین شوند. برای برطرف کردن این مشکلات باید آگاهی و اطلاعات سرنشینان افزایش پیدا کند و از انجام کارهای خطرآفرین در ماشین خودداری کرد.
حریق عمدی
یکی دیگر از اصلی‌ترین دلایل آتش سوزی خودرو، آتش‌سوزی های عمدی و عامدانه است که می‌توان در اثر علت‌های مختلفی همچون انتقام شخصی، حذف آثار دزدی، گرفتن خسارت از بیمه و… باشد.
علاوه بر موارد گفته شده دلایل دیگری می‌توانند موجب آتش‌سوزی در ماشین‌ها شوند که مهم‌ترین آنها شامل بالا رفتن دمای مبدل کاتالیستی، معیوب بودن باطری خودرو های الکتریکی و هیبریدی، نقص در سیستم تعلیق و ترمز، اشتعال خودرو در محیط‌های خطرناک، معیوب بودن سیستم اگزوز و … هستند.
هنگام آتش سوزی ماشین چه باید کرد ؟
همان‌طور که گفته شد آتش‌سوزی در ماشین‌ها می‌تواند دلایل و عوامل مختلفی داشته باشد و لازم است که برای پیشگیری از آن اقدامات مختلفی انجام داد. مهم‌ترین اقدام پیشگیری از بروز حریق خودرو به شرح زیر می‌باشند:
- خودرو باید به صورت مرتب سرویس شود و هرگونه مشکل و ایراد آن به سرعت برطرف شود.
- فرد باید با خودرو و شرایط آن مانند میزان روغن، دمای طبیعی موتور و … آشنایی کاملی داشته باشد.
- در صورت استشمام بوی سوخت مانند بوی بنزین، گازوئیل و … باید سریعا شیشه‌ها را پایین داده و علت را جویا شد.
- سیلندرهای پروپان و بنزین نباید هیچ‌گاه به قسمت نشیمن
- از پارک کردن خودرو در محیط‌های خطرناک خودداری شود
- مخزن سوخت ماشین نباید بیش از اندازه پر شود.
- هر گونه نقص فنی در سیستم‌های برقی، سیستم‌های ترمال و سیستم‌های ایمنی ماشین باید به سرعت بررسی و برطرف شوند.