پیشگیری از آتش سوزی منازل از مهم‌ترین نکاتی است که از ابتدای ساخت ساختمان تا زمان استفاده از آن باید در نظر گرفت چرا که پدیده‌هایی همچون زلزله، سیل، آتش‌سوزی، باد و طوفان و … می‌توانند خسارت‌های جانی و مالی متعددی به وجود بیاورند. پدیده آتش‌سوزی به عنوان یکی از خطرناک‌ترین پدیده‌ها شناخته می‌شود که می‌تواند علاوه بر خسارت‌های مالی، خطرات جانی متعددی نیز داشته باشد. آتش‌سوزی‌ها می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند و در دسته‌بندی‌های متعددی قرار دارند و هرکدام از آن‌ها می‌تواند به دلایل مختلفی به وجود بیایند. در ادامه مطلب به بررسی رایج‌ترین دلایل آتش‌سوزی و نحوه پیشگیری از آتش‌سوزی منازل پرداخته خواهد شد.
راه‌های پیشگیری از آتش‌سوزی منازل
همان‌طور که گفته شد ایمن ساختن ساختمان‌ها و استفاده از سیستم‌های امنیتی مختلفی همچون سیستم اعلام حریق و اطفا حریق می‌تواند در کاهش خطرات و خسارت‌ها نقش ویژه‌ای داشته باشد اما داشتن آگاهی و اطلاع از دلایل بروز آتش‌سوزی و نحوه پیشگیری از آن می‌تواند بسیار ارزشمند باشد. بسیاری از آتش‌سوزی‌ها را می‌توان به راحتی کنترل کرد و از بروز خطرات جلوگیری کرد. از جمله رایج‌ترین راهکارهای پیشگیری از آتش‌سوزی منازل می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
1. استفاده از مصالح مدرن و مناسب در ساختمان‌سازی
می‌توان گفت اولین و مهم‌ترین راهکار برای جلوگیری از وقوع آتش‌سوزی استفاده از مصالح مدرن و غیر قابل اشتعال در ساخت و ساز است. خوشبختانه امروزه مصالحی همچون آجرهای نسوز، یونولیت کندسوز، پنل های ضد حریق و … در دسترس هستند که در زمان بروز آتش‌سوزی، خطرات را به شکل قابل توجهی کاهش می‌دهند.
2. قرار دادن کپسول آتش‌نشانی در منزل
هرچند که جلوگیری از بروز آتش اهمیت بالایی دارد اما وجود یک کپسول آتش‌نشانی در داخل منازل از مهم‌ترین نکاتی است که باید به آن توجه داشت. چنانچه به هر دلیلی در داخل ساختمان آتش‌سوزی رخ بدهد باید برای خاموش کردن و اطفای آن از کپسول‌ها استفاده کرد و از توسعه آتش و ایجاد خطرات بیشتر جلوگیر کرد.
3. آموزش نکات ایمنی به افراد خانه
از دیگر راهکارهای پیشگیری از بروز آتش‌سوزی در محیط‌های مسکونی، اداری، تجاری و … آموزش نکات ایمنی به تمامی افراد است. در حقیقت همه افراد ساکن در خانه باید با عوامل ایجاد آتش‌سوزی، روش‌های اطفاء حریق گازی و آبی و … آشنایی کامل داشته باشند. اصولی همچون کنترل هیجانات، خونسردی، نحوه استفاده از کپسول‌های آتش‌نشانی و اقدامات اولیه می‌توانند در جلوگیری از آتش‌سوزی و ایجاد خسارت‌های جانی و مالی بسیار مؤثر باشند.
4. چک و بررسی لوازم گرمایشی
در تمامی ساختمان‌ها از وسایل گرمایشی مختلفی استفاده می‌شود که غفلت از آن‌ها می‌تواند عواقب ناگواری به همراه داشته باشد. قبل از استفاده از هرکدام از این وسایل لازم است که به صورت کامل بررسی شده و از نحوه عملکرد آن‌ها مطمئن شد. چنانچه هرکدام از این وسایل دچار مشکل و ایراد خاصی بودند نباید از آن‌ها استفاده کرد و حتماً باید مشکلات برطرف شوند. در مقاله‌ای تحت عنوان سیستم اطفاء حریق گازی FM200 از سایت ماد ایمن پاسارگاد به بررسی کامل سیستم FM200، کاربردها و مزایای آن پرداخته شده که مطالعه آن خالی از لطف نخواهد بود.
5. دقت در استفاده از لوازم برقی
یکی دیگر از راهکارهای پیشگیری از آتش‌سوزی منازل استفاده درست از لوازم برقی است. جرقه زدن لوازم برقی و اتصالی کردن سیم آن‌ها یکی از رایج‌ترین دلایل بروز آتش‌سوزی است به همین دلیل لازم است که این لوازم در جای مناسب قرار داده شوند و برای استفاده از آن‌ها تمامی اصول و نکات ایمنی رعایت شود. به هیچ عنوان نباید از وسایل معیوب برقی استفاده شود و لازم است که قبل از استفاده از سلامت و عملکرد آن‌ها اطمینان حاصل کرد.
6. عدم استعمال دخانیات در منزل
کشیدن سیگار و مصرف قلیان و … از جمله عواملی هستند که گاهی می‌توانند باعث بروز آتش‌سوزی‌های بزرگ و خطرات جانی و مالی زیادی شوند. به هیچ عنوان نباید در رخت خواب سیگار کشید چرا که احتمال بروز آتش‌سوزی در این حالت بسیار زیاد است. در صورتی که افراد خانه دخانیات مصرف می‌کنند بهتر است که حتماً در فضاهای باز و دور از مواد پلاستیکی، چوبی، پارچه‌ای و … این کار را انجام بدهند.
7. عدم دسترسی کودکان به لوازم آتش‌زا
کودکان همواره از کنجکاوی، انرژی و هیجان بسیار زیادی برخوردار هستند و همیشه به دنبال تجربه اتفاقات جدید هستند به همین دلیل به هیچ عنوان نباید به لوازم و تجهیزات خطرناکی همچون کبریت، فندک، شعله گاز و … دسترسی داشته باشند. کسانی که دارای کودکان خردسال هستند حتماً باید این لوازم را دور از دسترس کودکان قرار بدهد و حتی برای لوازم برقی مانند سه‌راهی‌ها، پریز برق و … کاور و پوشش مطمئنی تعبیه کنند.
8. قرار دادن سنسور دود در محل
خوشبختانه امروزه سیستم‌ها و تجهیزات محافظتی بسیار کاربردی و مفیدی در دسترس هستند که می‌توانند میزان خسارات و خطرات را به شکل قابل توجهی کاهش بدهند. استفاده از تجهیزاتی همچون سامانه تهویه پارکینگ، سیستم اعلام حریق متعارف یا آدرس پذیر و … می‌تواند در کاهش خطرات و جلوگیری از آتش‌سوزی اهمیت بالایی داشته باشد. قرار دادن سنسور دود در ساختمان‌ها می‌تواند در سریع‌ترین زمان ممکن به تشخیص آتش‌سوزی و مقابله به آن کمک کند.
9. قرار دادن هواکش مناسب در نقاط مختلف ساختمان
هواکش‌ها می‌توانند نقش بسیار پررنگی در جلوگیری از آتش‌سوزی، انفجار و … داشته باشند چرا که باعث می‌شوند هوای داخل محیط جریان داشته باشد و در صورت نشتی گازها امکان آتش‌سوزی و انفجار را به حداقل می‌رسانند. قرار دادن هواکش در ساختمان‌ها از الزامات و ضروریات ساختمان‌سازی بوده و باید بر اساس استانداردها رعایت شود. در مقاله‌ای تحت عنوان اعلام حریق آدرس پذیر به بررسی سیستم اعلام حریق آدرس پذیر، مزایا و معایب و همچنین کاربردهای آن پرداخته شده که می‌تواند اطلاعات مفیدی در اختیار خواننده قرار بدهد.
10. عدم نگهداری مواد اشتعال‌زا در محیط
بسیاری از مواد وجود دارند که قابلیت اشتعال زیادی داشته و می‌توانند خطرات بسیار زیادی ایجاد کنند. نگهداری موادی همچون بنزین، حلال‌های آلی، تینر و … در خانه می‌تواند بسیار خطرناک باشد بنابراین به هیچ عنوان نباید چنین موادی را در داخل منازل و زیر نور آفتاب نگهداری کرد.
- در کنار تمامی موارد گفته شده برای پیشگیری از آتش‌سوزی منازل می‌توان از راهکارهای دیگری همچون عایق‌بندی حرارتی محیط، محافظت از سیم‌ها و کابل‌های برق، بررسی میزان مونواکسید کربن به صورت مرتب، تعبیه کردن راه فرار و شناسایی آن و … استفاده کرد.
جمع‌بندی نهایی
آتش‌سوزی به عنوان یکی از خطرناک‌ترین پدیده‌ها شناخته می‌شود که می‌تواند بر اثر عوامل مختلفی انجام شود. برای پیشگیری از آتش‌سوزی منازل لازم است که به نکاتی همچون استفاده از سیستم‌های محافظتی، آموزش اصول اولیه مقابله با حریق به افراد خانه، عدم نگهداری مواد قابل اشتعال در منزل، عدم دسترسی کودکان به مواد آتش‌زا، بررسی و سرویس لوازم گرمایشی و … توجه ویژه‌ای داشت.