اولین و مهم‌ترین شعاری که همه افراد در هر شغل و هر صنعتی و قبل از انجام هر کاری با آن مواجه می‌شوند ((اول ایمنی، بعد کار)) است و یکی از مهم‌ترین جنبه‌های رعایت ایمنی استفاده از ابزارهای مناسب و مطمئن است. دستکش ایمنی از جمله مهم‌ترین و ضروری‌ترین ابزارهای ایمنی است که برای محافظت دست‌ها و ساعد در برابر بریدگی، سوختگی، سرما، لرزش، ساییدگی، تماس پوست با مواد شیمیایی خطرناک،شوک‌های الکتریکی، سوراخ شدگی و … به کار می‌روند و جنس و نوع آن‌ها به ماهیت کار و خطرات آن بستگی دارد. دستکش‌های ایمنی انواع مختلفی دارند و با توجه به نوع و جنسی که دارند می‌توانند عملکرد متفاوتی نیز داشته باشند به همین دلیل باید دارای استانداردهای مختلفی باشند. در ادامه مطلب به بررسی کامل استاندارد دستکش ایمنی، لزوم وجود استانداردها و انواع آن‌ها پرداخته می‌شود.
دلیل اهمیت استاندارد بودن دستکش های ایمنی
همان‌طور که گفته شد دستکش‌ها از مهم‌ترین و ضروری‌ترین ابزارهای کار هستند و لازم است. استاندارد بودن دستکش‌های ایمنی از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که دستکش باید از وارد شدن آسیب به دست‌ها و ساعد جلوگیری کند. همچنین دستکش ایمنی نباید بعد از استفاده و شستشوی دچار تغییر سایز شود. مواد و متریال هایی که در تولید دستکش ایمنی به کار می‌روند نباید باعث ایجاد حساسیت در پوست شوند و اطلاعات دقیق آن‌ها باید بر روی دستکش درج شده باشد. هر کدام از دستکش‌های ایمنی برای کار خاصی طراحی شده‌اند به همین دلیل باید از استانداردهای ویژه‌ای در تولید آن‌ها استفاده شود.
به عنوان نمونه دستکش ایمنی یک برقکار باید عایق کامل جریان الکتریسیته باشد. به صورت کلی استاندارد بودن دستکش از این نظر اهمیت دارد که محصول مورد نظر با نوع کار و شرایط محیطی مورد نظر سازگاری داشته باشد و به حفظ سلامت افراد کمک کند. در مقاله‌ای تحت عنوان اعلام حریق متعارف از سایت ماد ایمن پاسارگاد به بررسی کامل سیستم‌های اعلام حریق متعارف، ویژگی‌ها و کاربردهای آن پرداخته شده که می‌تواند اطلاعات بسیار خوبی در اختیار خواننده‌ها قرار بدهد.
مهم‌ترین استاندارد های دستکش ایمنی
امروزه دستکش‌های ایمنی از تنوع بالایی برخوردار بوده و برای فعالیت‌های مختلفی طراحی می‌شوند. از رایج‌ترین دستکش‌های ایمنی می‌توان به مواردی همچون دستکش ایمنی کارگری، دستکش ایمنی ضد برش، دستکش ایمنی جوشکاری، دستکش ایمنی برق، دستکش ایمنی نجاری، دستکش ایمنی آتش‌نشانی، دستکش لاتکس، دستکش ایمنی ضد اسید یا شیمیایی، دستکش نیتریل و … اشاره کرد. هر کدام از این دستکش‌ها باید دارای استانداردهای مختلفی باشند.
- به عنوان نمونه استاندارد EN 374 برای مشاغل آزمایشگاهی طراحی شده و بیانگر ارزیابی‌های شیمیایی است که در مرحله کیفیت‌سنجی بر روی دستکش‌ها اجرا شده‌اند.
- استاندارد EN 511 برای مشاغل سردخانه‌ای طراحی شده و بیانگر تست موفقیت دستکش در برابر کاهش درجه دما است.
- استاندارد En 421 برای مشاغل مربوط به آزمایشگاه‌های پاتولوژی و میکروبیولوژی طراحی شده که باید دارای خاصیت ضدباکتری باشد و به ارزیابی دستکش در برابر عوامل بیماری‌زا پرداخته است.
به صورت کلی می‌تواند ده‌ها استاندارد مختلف برای دستکش‌های ایمنی عنوان کرد که هر کدام از آن‌ها می‌توانند جنبه‌های مختلفی از ایمنی دستکش را ارزیابی کنند و مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:
استانداردهای EN 388, 407, 420, 421, 455, 659
استانداردهای اروپایی که به اختصار با علامت EN نشان داده می‌شوند از نام آلمانی Europäische Norm (هنجار اروپایی) گرفته شده‌اند و تحت عنوان استانداردهای فنی شناخته می‌شوند. این استانداردها توسط CEN (کمیته استانداردسازی اروپا)، CENELEC (کمیته اروپایی استانداردسازی الکتروتکنیکی) و ETSI (موسسه استانداردهای مخابرات اروپا) تهیه و نگهداری می‌شوند.
- چنانچه بر روی یک دستکش علامت اختصاری EN 388 درج شده باشد به معنی آن است که این دستکش از امنیت کافی برای کار در شرایط برش، ضربات مکانیکی و فیزیکی و … برخوردار است.
- دستکش‌هایی که دارای علامت اختصاری EN 407 هستند تست‌ها و آزمایش‌های مقاومت در برابر آتش را پاس کرده‌اند و برای حرفه آتش‌نشانی مناسب هستند.
- دستکش‌هایی که دارای علامت اختصاری EN 421 هستند می‌توانند برای عوامل بیماری‌زا مورد استفاده قرار بگیرند و در برابر مواد رادیواکتیور مقاومت بالایی دارند و برای مشاغل بیمارستانی که با MRI مناسب هستند.
- دستکش‌هایی که دارای علامت اختصاری EN 420 استفاده می‌کنند می‌توانند کارکنان اداره برق و تکنسین‌های این حوزه مناسب باشند چرا که مقاومت آن‌ها در برابر الکتریسیته تایید شده است.
- دستکش‌هایی که دارای علامت اختصاری EN 659 هستند می‌توانند در برابر مواد شیمیایی، رطوبت و … مقاومت بالایی داشته باشند و برای مشاغلی که با این مواد در ارتباط هستند مناسب هستند.
- دستکش‌هایی که دارای علامت استاندارد EN 455 هستند می‌توانند در برابر بریدگی‌های چاقوی جراحی و خطرات عفونی دیگر از دست افراد محافظت کنند.
استاندارد ANSI 105-2011
مؤسسه ملی استاندارد آمریکا که با علامت اختصاری ANSI شناخته می‌شود یک مؤسسه خصوصی غیرانتفاعی می‌باشد که بر روند ایجاد استانداردهای جامع اختیاری برای محصولات، خدمات، روندها، سیستم‌ها و کارمندان آمریکا نظارت دارد. این استاندارد در سال‌های ۲۰۰۵، ۲۰۱۱ و ۲۰۱۶ ویرایش شده و شامل مواردی مانند تست و ارزیابی مقاومت دستکش در برابر برش، سوراخ شدن و سایش، کاهش ارتعاشات دست‌ها در زمان کار، مقاومت در برابر نفوذ و سایش مواد شیمیایی و درنهایت خواص اشتعالی می‌باشد. استاندارد ANSI 105-2011 در مقایسه با انواع استانداردهای دیگر از شمول و فراگیری بیشتری برخوردار است و با استفاده از پشتوانه علمی و مطمئن یک تجهیز ایمنی مناسب برای افراد ایجاد می‌کند. در مقاله دیگری از سایت ماد ایمن پاسارگاد مقاله‌ای تحت عنوان سیستم اعلام حریق آدرس پذیر به بررسی کامل سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و ویژگی‌ها و کاربردهای آن پرداخته شده که مطالعه آن خالی از لطف نیست.
استانداردهای ۱۲۴۷۷ و ایزو ۱۰۸۱۹
ایزو (ISO) مخفف عبارت International Organization for Standardization است و سازمان بین‌المللی غیردولتی تشکیل یافته از نمایندگان مؤسسات استانداردسازی ملی می‌باشد و در زمینه تدوین استانداردهای بین‌المللی فعالیت می‌کند. این استانداردها برای تست ضربات فیزیکی و بالا رفتن حرارت به کار می‌روند. استاندارد ۱۲۴۷۷ به منظور تشریح محافظت دست در برابر جوش بر روی دستکش‌های ایمنی درج می‌شود و مواد این استاندارد می‌تواند شامل مواردی همچون ابعاد و سایز دستکش، بسته‌بندی و آرم محصولات شرکت، اتمام کار، کارایی اساسی مکانیکی، خواص دی‌الکتریک، تأثیرات دی‌الکتریک و تست حرارت بالا باشد.
- به عنوان نمونه علامت اختصاری AN ۱۲۴۷۷ برای دستکش‌های جوشکاری استفاده می‌شود که از ترکیب ۳۸۸ و ۴۰۷ برای ارزیابی کیفیت آن گرفته شده است.
- برای سنجش توانایی منتقل شدن ارتعاشات از دستکش‌ها به دست‌ها از مجموعه استانداردهای ایزو با شماره ۱۰۸۱۹ استفاده می‌شود که بین ۲۵ تا ۱۲۵۰ هرتز انجام می‌شود. در دستکش محافظت در برابر ارتعاش، ضخامت آن باید کمتر از ۸ میلی‌متر باشد تا عایق خوبی برای سطح انگشتان و دست باشد.