کنتور برق به‌عنوان وسیله‌ای که مقدار انرژی الکتریکی ورودی و مصرف شده یک مکان و محیط مشخص را تعیین می‌کند امروزه در همه ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری و … وجود داشته و شامل انواع کنتورهای مکانیکی و دیجیتالی می‌باشند. همچنین از نظر میزان مصرف انرژی نیز کنتورها می‌توانند شامل کنتورهای تک فاز و سه فاز باشند و اساس کار آنها بر پایه نیروی الکترومغناطیس است. کنتورهای برق هر کدام می‌توانند طول عمر مشخص و یک ظرفیت خاص داشته باشند و لازم است که در نحوه استفاده و نگهداری از آنها دقت و توجه زیادی داشت. یکی از رایج‌ترین مشکلاتی که برای کنتورهای برق ایجاد می‌شود آتش سوزی است که می‌تواند به دلایل مختلفی صورت بگیرد. در ادامه مطلب به بررسی 13 علت آتش سوزی کنتور برق و راه‌حل‌های آنها پرداخته می‌شود.
مهم‌ترین دلایل آتش سوزی کنتور برق
همان‌طور که گفته شد کنتور برق وسیله‌ای برای محاسبه و تنظیم میزان برق ورودی به یک محیط خاص است و می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد. آتش سوزی در کنتور برق می‌تواند اتفاق وحشتناکی باشد و خسارت‌های مالی و جانی زیادی به همراه داشت باشد به همین دلیل حتماً باید با دلایل آتش‌سوزی و راهکارهای مقابله به آنها آشنایی کامل داشت. از جمله مهم‌ترین دلایل آتش سوزی کنتور برق می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
-
مصرف بالای جریان
یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین دلایل آتش سوزی در کنتور برق مصرف بسیار زیاد جریان الکتریسیته است. در حقیقت هر کنتور دارای یک فیوز (دکمه پاور) با جریان مشخص بین 5 آمپر 10 آمپر، 15 آمپر و 20 آمپر است و اگر برق مصرفی بیشتر از میزان ظرفیت آن باشد باعث سوختگی کنتور و ایجاد آتش‌سوزی می‌شود. همچنین در کنتورهای صنعتی از ترانسفورماتورهای جریان استفاده می‌شود و در صورتی که مقدار برق مصرفی و فشار وارده به کنتور از حد مجاز بیشتر شود این ترانسفورماتورها دچار سوختگی و حریق می‌شوند. در مقاله‌ای تحت عنوان سیستم اطفاء حریق گازی FM200 به بررسی کامل سیستم اطفاء حریق گازی FM200، ویژگی‌ها، مزیت‌ها و کاربردهای آن پرداخته شده که می‌تواند اطلاعات خوبی به خواننده ارائه کند.
-
شل بودن و اتصالات ضعیف
یکی دیگر از دلایل مهم آتش سوزی در کنتور برق شل بودن اتصالات و یا ضعیف بودن آنها است. زمانی که اتصالات شل و یا ضعیف باشند و میزان جریان زیادی برای مدتی طولانی از آنها عبور داده شود باعث ایجاد آتش‌سوزی می‌شود به همین دلیل لازم است که در زمان سیم‌کشی و نصب تجهیزات الکتریکی از سلامت کامل اتصالات آن اطمینان داشت.
-
عدم داشتن حفاظ
از دیگر دلایلی که می‌تواند باعث بروز آتش سوزی در کنتور برق باشد قرار دادن و نصب کردن آن در محیط‌های بدون حفاظ و ناامن است. در حقیقت زمانی که کنتور حفاظ مناسب نداشته باشد می‌تواند در معرض خطراتی همچون ضربه دیدن، خیس شدن، قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید و … باشد که هر کدام می‌توانند منجر به آتش گرفتن آن شوند
-
اختلاف ولتاژ بین فاز و نول
یکی دیگر از دلایلی که می‌تواند باعث بروز حریق در کنتورهای برق شود اختلاف ولتاژ بین فاز و نول است. این حالت به اصطلاح دو فاز شدن برق نامیده می‌شود و می‌تواند باعث سوختگی کنتور خصوصاً کنتورهای دیجیتالی شود.
-
کار کردن بیش از حد
هر کدام از انواع لوازم الکتریکی می‌توانند یک طول عمر مشخصی داشته باشند و در حقیقت از یک تاریخ انقضای مشخص برخوردارند. کنتورهای برق نیز از این قاعده خارج نیستند و می‌توانند چند سال مشخص به خوبی کار کنند و بعد از آن نیاز است که تعویض شوند. کنتورهای قدیمی و کهنه به دلیل کار کردن طولانی مدت امکان آتش سوزی بیشتری دارند و می‌توانند خطرات بیشتری ایجاد کنند. در مقاله‌ای از سایت ماد ایمن پاسارگاد تحت عنوان اگزاست فن مقاوم در برابر حریق اف ۳۰۰ به بررسی کامل اگزاست فن مقاوم اف ۳۰۰، ویژگی‌ها، مزیت‌ها وکاربردهای آن پرداخته شده که مطالعه آن خالی از لطف نخواهد بود.
-
استفاده نادرست از کنتور برق
یکی دیگر از مهم‌ترین و اصلی‌ترین دلایل سوختگی و آتش سوزی کنتور برق عدم استفاده درست از آنها است. همان‌طور که گفته شد کنتورهای برق هر کدام می‌توانند ویژگی‌ها و مشخصات مختلفی داشته باشند و برای مصارف مختلفی مناسب باشند. استفاده از یک کنتور تک فاز برای کارهای صنعتی مانند جوشکاری‌های سنگین و… می‌توان باعث بروز آتش سوزی در آن شود. در حقیقت برای استفاده از کنتور ابتدا باید میزان برق مصرفی، جریان و ولتاژ لوازم برق را بررسی کرد تا دچار مشکلاتی همچون آتش‌سوزی نشوند.
-
وجود مقاومت در مسیر جریان برق
گاهی بسیاری از تولیدکننده‌های کنتور برق برای کاهش حرارت داخل دستگاه مسیرهای عبوری جریان از کنتور را از هادی‌هایی با مقاومت پایین‌تر و سطح مقطع بالاتر انتخاب می‌کنند و از تجهیزات الکترونیکی که حرارت کمتری در مسیر جریان ایجاد می‌نمایند بهره می‌برند و این می‌تواند در نهایت باعث وارد شدن فشار زیاد به کنتور و در نهایت آتش‌سوزی و سوختگی آن شود. در اصل هرگونه مقاومتی در مسیر جریان می‌تواند باعث بروز آتش‌سوزی در کنتور شود و باید در تمامی مسیرهای جریان از تجهیزات استاندارد استفاده شده باشد.
-
ورود آب به داخل کنتور
همان‌طور که گفته شد کنتور باید از محافظت مناسبی برخوردار باشد به گونه‌ای که هیچ‌گونه رطوبت و مایعی به آن نفوذ نکند. ورود آب به داخل قسمت‌های مختلف کنتور باعث بروز آتش‌سوزی و سوختگی کنتور می‌شود چرا که آب هادی جریان برق است و می‌تواند در مدت زمان کوتاهی باعث بروز حوادث خطرناک و جبران‌ناپذیری شود.
-
سهل انگاری افراد
گاهی ممکن است افراد سهل‌انگاری‌های مختلفی داشته باشند و در زمان جابجایی وسایل مختلف و یا انجام کارهای روزانه باعث آسیب دیدن کنتور و در نهایت آتش‌سوزی آن شوند. در اصل کنتور باید در مکانی نصب شده باشد که در زمان انجام کارهایی همچون اسباب‌کشی، خانه‌تکانی و … به آن آسیبی وارد نشود. همچنین محل نصب کنتور باید به گونه‌ای باشد که کودکان خردسال به آن دسترسی نداشته باشند چرا که کنجکاوی کودکان می‌تواند باعث بروز حریق و خطرات جبران‌ناپذیری شود.
-
انشعاب گیری نادرست
گاهی بسیاری از افراد در زمان انجام کارهایی همچون ساختمان‌سازی، انجام پروژه‌های مختلف و … اقدام به انشعاب گیری‌های متعددی از یک کنتور می‌کنند که می‌تواند بسیار خطرناک باشد و همچنین در بسیاری از ساختمان‌های مسکونی چندطبقه از یک کنتور برای چند واحد استفاده می‌شود که این عوامل می‌توانند باعث تحت فشار قرار گرفتن کنتور خصوصاً در زمان‌های پیک مصرف شده و در نهایت باعث بروز آتش سوزی در کنتورها می‌شوند. به هیچ عنوان نباید از کنتورهای برق بیش از یک انشعاب گرفت. همچنین انشعاب گیری از پشت کنتور برق می‌تواند کار بسیار خطرناکی باشد و علاوه بر داشتن جرایم قانونی می‌تواند خطرات و خسارت‌های جبران‌ناپذیری ایجاد کند. در مقاله دیگری از سایت ماد ایمن پاسارگاد تحت عنوان سامانه تهویه پارکینگ به بررسی سامانه تهویه پارکینگ و مزیت‌های آن پرداخته شده و می‌توان اطلاعات مفیدی از آن دریافت کرد.
-
وجود نوسان برق و کاهش ولتاژ
از دیگر مشکلاتی که می‌تواند باعث بروز آتش سوزی در کنتورهای برق شود نوسان برق است. این مشکل می‌تواند دلایل مختلف داشته باشد که مهم‌ترین آنها ایراد در سیستم برق‌رسانی شبکه‌ای و همچنین انشعاب گیری بیش از حد از تیرهای برق توسط شرکت برق است. این مشکل بیشتر در محله‌های جدید و دورافتاده مشاهده می‌شود چرا که ترانس‌های برق مرکزی توان و قدرت کافی برای برق‌رسانی به این مناطق را نداشته و در نهایت منجر به مشکلاتی همچون آتش سوزی و… می‌شوند.
-
آتش‌سوزی های مختلف
یکی دیگر از دلایلی که می‌تواند باعث بروز آتش‌سوزی در کنتور برق شود وجود آتش سوزی در نزدیکی آن است. در حقیقت زمانی که آتش سوزی های مختلف توسعه پیدا کرده و به محیط کنتور برق سرایت بیابند می‌توانند منجر به آتش سوزی این دستگاه و سایر سیستم‌های شبکه برق شوند.
-
سیم کشی نامناسب
همان‌طور که گفته شد اتصالات ضعیف می‌توانند یکی از عوامل حریق در کنتورهای برق باشند. علاوه بر آن سیم‌کشی نامناسب و همچنین سیم‌کشی توسط افراد مبتدی می‌تواند باعث بروز آتش‌سوزی شود. استفاده نکردن از لوازم تخصصی در سیم‌کشی، عدم تست شبکه سیم‌کشی، عدم استفاده از لوازم الکتریکی استاندارد و … می‌توانند باعث آتش‌سوزی در کنتورهای برق شوند و باید به آنها رسیدگی شود.