دوره‌ها و نرم افزارها
افزایش ایمنی و امنیت ساختمان‌های مختل مسکونی، اداری، صنعتی و … از مهم‌ترین الزامات در زمان ساخت پروژه است و خوشبختانه امروزه انواع سیستم‌های امنیتی اطفاء حریق، تهویه و … در دسترس هستند اما استفاده و اجرا از هرکدام از این سیستم‌ها امنیتی نیازمند داشتن دانش و تخصص است به همین دلیل استفاده از نرم‌افزارها و دوره‌های تخصصی برای نیروهای اجرایی امری لازم و ضروری است. خوشبختانه با گسترش علوم مختلف افراد می‌توانند به انواع نرم‌افزارهای تخصصی برای پیشبرد اهداف خود و رسیدن به آنها دسترسی داشته باشند. شبیه‌سازی، مدل‌سازی و برآورد دقیق شرایط اجرای سیستم‌های ایمنی از جمله اموری هستند که می‌توان به کمک دوره‌ها و نرم‌افزارهای تخصصی اجرا کرد. در ادامه مطلب به بررسی مهم‌ترین دوره‌های تخصصی در حوزه ایمنی ساختمان از نظر آتش‌سوزی، تهویه و … پرداخته خواهد شد.
اهمیت استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی
به صورت کلی علم کامپیوتر در دهه‌های گذشته تمامی صنایع مختلف را زیرورو کرده و انقلاب بزرگی در آنها ایجاد کرده است. در حقیقت امروزه نمی‌توان صنعتی را بدون حضور کامپیوترها و نرم‌افزارهای تخصصی تصور کرد. استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی می‌تواند مزیت‌های متعددی داشته باشد که مهم‌ترین آنها به شرح زیر هستند:
- برآورد دقیقی از مدت زمان اجرای پروژه، هزینه‌ها، مشکلت و چالش‌های احتمالی به دست خواهد آمد
- سرعت انجام و اجرای کار افزایش پیدا خواهد کرد
- اطلاعات پروژه‌ها به راحتی به اشتراک گذاشته می‌شود و دسترسی به داده‌ها راحت خواهد بود
- تصویر واضح و مشخصی از پروژه نهایی به افراد ارائه می‌شود.
- دقت اجرای پروژه‌ها به شکل قابل توجهی افزایش می‌یابد.
- قبل از اجرای پروژه می‌توان طراحی‌ها، ایده‌ها و سیستم‌های مختلفی را بررسی کرد
دوره‌ها و نرم‌افزارهای تخصصی
همان‌طور که گفته شد استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی در هر حوزه‌ای می‌تواند نقش بسیار پررنگی در اجرای صحیح، کاهش هزینه‌ها، برآورد دقیق تجهیزات مورد نیاز و دسترسی راحت به اطلاعات داشته باشد. نرم‌افزارهای متعددی در زمینه معماری و امنیت ساختمان در دسترس هستند که هرکدام می‌توانند کاربردهای متعددی داشته باشند اما تعدادی از این نرم‌افزارها کاربردی‌تر و دارای قابلیت‌های بیشتری هستند و می‌توانند در مدل‌سازی و شبیه‌سازی‌های مختلف مؤثر باشند. از جمله کاربردی‌ترین و نرم‌افزارها و دوره‌های تخصصی می‌توان موارد زیر را عنوان نمود:
دوره آموزش نرم‌افزار پایروسیم (pyrosim)
نرم‌افزار PyroSim در حقیقت یک رابط کاربری گرافیکی برای شبیه‌سازی دینامیکی آتش (FDS) است که به کاربر اجازه می‌دهد آتش‌سوزی‌های پیچیده ر مدل‌سازی و مدیریت کند. در اصل با کمک این نرم‌افزار می‌تواند رفتار آتش و دود را در یک محیط خاص بررسی و پیش‌بینی کرد و پارامترهای مختلف آن مانند دما، غلظت آلاینده‌ها، رفتار گازها و … را با دقت بالایی اندازه‌گیری نمود. با این نرم‌افزار به راحتی می‌توان با تنظیم پارامترهای مختلف یک آتش ساختگی را در یک محیط مشخص راه انداخته و سپس نحوه گسترش آن را مشاهده کرد. در حقیقت استفاده از تحلیل FDS نرم‌افزار پایروسیم می‌تواند پاسخ سؤالات زیر را به صورت شکلی بصری و گرافیکی مشخص کند.
- دمای گاز و محیط اطراف پس از آتش‌سوزی چقدر خواهد شد؟
- چه میزان دود تولید خواهد شد؟
- چه مقدار گرما آزاد خواهد شد؟
- دمای دیوارهای اطراف چقدر خواهد بود؟
- برای پیشگیری از وقوع آتش چه باید کرد؟
- بهترین مکان برای نصب آب‌پاش کجاست؟
- ردیاب‌های دود و آتش چه زمانی فعال شوند؟
- بهترین مکان برای قرار گرفتن درب فرار کجاست؟ و …
با استفاده از دوره‌های تخصصی مانند پایروسیم می‌توان سناریوهای مختلفی را در زمان حریق در مکان‌های مختلفی همچون راه‌آهن و مترو، تونل‌ها، کارخانه‌ها، ساختمان‌های مسکونی و … بررسی کرد. این نرم‌افزار می‌تواند برای طراحان سامانه تهویه پارکینگ، محققین حوزه‌ی آتش، مهندسان آتش، طراحان سیستم امنیتی آتش‌سوزی، مشاوران، شرکت‌های بیمه و … بسیار کاربردی باشد.
دوره آموزش مدل‌سازی سیستم تهویه پارکینگ با نرم‌افزار (Ansys)
نرم‌افزار انسیس (Ansys) یکی از کاربردی‌ترین نرم‌افزارهای تخصصی در دنیای مهندسی است که نام آن از عبارت Analysis SYStems گرفته شده است و از سال 1970 مورد استفاده قرار می‌گیرند. افراد می‌توانند با سپری کردن دوره این نرم‌افزار به راحتی عملیات‌های مختلفی همچون ارتعاشات، استاتیک، الکتروستاتیک، الکتریسیته، حرارت، سازه، سیالات، دینامیک، مغناطیس و … را تحلیل کنند و حتی می‌توان بین این عملیات‌ها ارتباط برقرار کرد. در حقیقت قدرت این نرم‌افزار به‌گونه‌ای است که تا 3 دهه آینده پاسخگوی نیاز کاربران خواهد بود. در این نرم‌افزار می‌توان بهروش‌های مختلفی همچون تحلیل‌های مودال، استاتیکی، شبه‌استاتیکی، دینامیکی، طیفی، رفت‌وبرگشتی، تاریخچه زمانی و … اقدام به تحلیل نمود. از مهم‌ترین ویژگی‌های این نرم‌افزار می‌توان موارد زیر را عنوان کرد:
- آنالیز در زمینه‌های مختلفی چون جامدات، سیالات، انتقال حرارت، الکترومغناطیس، الکترواستاتیک، الکترونیک و دینامیک.
- آنالیز توأمان مانند آنالیز سیالاتی – جامداتی
- بهینه‌سازی مدل‌های طراحی شده
- قابلیت برنامه‌نویسی به کمک زبان برنامه‌نویسی نرم‌افزار برای توسعه امکانات جدید.
- تهیه گزارش و خروجی‌های مختلف به صورت فیلم، عکس یا html
- تشخیص پارامترهای مختلف و بررسی میزان اهمیت هرکدام از آنها در رسیدن به جواب نهایی طراحی
- برقراری ارتباط با نرم‌افزارهای دیگری همچون سالیدورک، اینونتور، مکانیکال دسکتاپ و یونیگرافیکس
در حقیقت مهم‌ترین کاربردهای نرم‌افزار انسیس و دوره‌های تخصصی آن شامل شبیه‌سازی سه بعدی، طراحی نوری، طراحی فیلتر، طراحی الکترومکانیکی، شبیه‌سازی مبتنی بر ابر، مدل‌سازی سه بعدی، تحلیل سیستم‌های الکترونیکی حیاتی – ایمنی، پیش‌بینی قابل اطمینان الکترونیک و … هستند. از مهم‌ترین ماژول‌های موجود در این نرم‌افزار می‌توان به مواردی همچون Structural Mechanics، Fluid Dynamics، Meshing، Electromagnetics، Multiphysics، Explicit Dynamics، Hydrodynamics – AQWA، Modeling 3D و … اشاره کرد.
دوره آموزش نرم‌افزار اتواسپرینک (Autosprink)
از دیگر نرم‌افزارها و دوره‌های تخصصی که می‌تواند در زمینه سیستم‌های اطفاء حریق کار و شبیه‌سازی سیستم اطفاء حریق آبی کاربرد داشته باشد و به عنوان یک نرم‌افزار مستقل (Stand Alone) شناخته می‌شود نرم‌افزار Autosprink است که نیازی به برنامه اتوکد ندارد در حالی که با نقشه‌های اتوکد مطابقت کامل دارد.
از مهم‌ترین قابلیت‌های این نرم‌افزار می‌توان به مواردی همچون ترسیم نقشه‌های بسیار دقیق، امکان ورود و دریافت فایل‌های DWG، طراحی سیستم‌های اسپرینکلر با نقشه‌های دوبعدی و سه بعدی به طور همزمان و اتوماتیک، یافتن نقاط آسیب‌پذیر در طرح، نمایش تأثیر تغییر سایز لوله‌ها، گزارش گیری محاسبات هیدرولیکی طبق فرمت NFPA، تهیه مدل‌های ساختمانی سه بعدی شامل اجزای سازه‌ای و المان‌های مکانیکی و … اشاره کرد. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های نرم‌افزار Autosprink می‌توان به مواردی همچون مطابقت کامل با نقشه‌های اتوکد، محاسبات هیدرولیکی پیشرفته و همچنین استفاده راحت و آسان اشاره کرد.
دوره آموزش نرم‌افزار کانتم (CONTAM)
یکی دیگر از نرم‌افزارهای تخصصی در حوزه مدل‌سازی و شبیه‌سازی، نرم‌افزار CONTAM است که با استفاده از روابط جریان سیالات معادلات مختلف را بررسی می‌کند. این نرم‌افزار علاوه بر آنکه قادر است جریان هوای موجود در ساختمان را تحلیل کند می‌تواند حرکت آلاینده‌ها را نیز شبیه‌سازی نماید به همین دلیل یکی از بهترین و قدرتمندترین نرم‌افزارها برای سیستم‌های اطفاء و اعلام و همچنین سیستم‌های تهویه است. این نرم‌افزار به صورت رایگان از طرف انستیتو ملی اســتاندارد و تکنولوژی ایالات متحده (NIST) عرضه شده و توسط انجمن مهندسین حرارت، برودت و تهویه مطبوع ایالات متحده (ASHRAE) توسعه یافته است. با استفاده از این نرم‌افزار می‌توان مباحث مختلفی را انجام داد و بررسی کرد که مهم‌ترین آنها به شرح زیر هستند:
- طراحی سامانه فشار مثبت در تابستان
- تعیین فن فشار مثبت پلکان، آسانسور، لابی امن و …
- شبیه‌سازی سیستم‌های اطفاء حریق
- شبیه‌سازی سیستم‌های تهویه
- شبیه‌سازی آتش‌سوزی میزان دود تولید شده، حرکت آلاینده‌ها و …
جمع‌بندی نهایی
هرچند که صنعت ساختمان‌سازی و حوزه‌های معماری امروزه پیشرفت قابل توجهی داشته‌اند اما استفاده از نرم‌افزارها دوره‌های تخصصی همچون دوره‌های پایروسیم، انسیس، کانتم و اتواسپرینگ می‌تواند به مهندسین و معماران کمک کند که با بالاترین دقت، بیشترین سرعت و کمترین میزان خطا اقدام به اجرای سیستم‌های امنیتی در محیط‌های مختلفی همچون تونل‌ها، پارکینگ‌ها، مجتمع‌های مسکونی و … نمایند. در اصل هرکدام از نرم‌افزارهای تخصصی می‌توانند کاربردها، ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی داشته باشند و در هزینه‌ها، زمان و انرژی نیروهای اجرایی صرفه‌جویی کنند.